Aanleiding, feiten, context
In zitting van 24 november 2021 legde het college van burgemeester en schepenen een aantal toetsingscriteria vast in verband met het plaatsen van zonnepanelen binnen het BPA Kanne. De vastgelegde criteria dienen als toetsingskader bij de aanvragen tot omgevingsvergunning voor het plaatsen van zonnepanelen op daken. In deze beslissing werd ook gesteld dat voor beschermde monumenten, beschermde dorpsgezichten en panden opgenomen op de inventaris van bouwkundig erfgoed een extra zorgvuldige overweging moet worden gemaakt en in die gevallen een advies wordt gevraagd aan de IOED Oost en indien nodig aan het Agentschap Onroerend Erfgoed.
Midden oktober 2022 stuurde het Agentschap Onroerend Erfgoed haar beleid over de beoordeling van zonne-energie-installaties op beschermd erfgoed bij. In de praktijk komt dit erop neer dat een toelatingsaanvraag of omgevingsvergunningsaanvraag doorgaans positief zal worden beoordeeld. Als erkende onroerenderfgoedgemeente heeft Riemst de bevoegdheid om toelatingen te verlenen en een eigen beleid uit te werken. Daardoor dringt een evaluatie van de eerder genomen principebeslissing zich op. Niet enkel voor de panden in het BPA Kanne, maar ook voor de panden met erfgoedwaarde is het wenselijk een toetsingskader uit te werken.
Juridische gronden
Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO) van 15 mei 2009
De VCRO is het basisdecreet rond ruimtelijke ordening in Vlaanderen en bepaalt de regels over het ruimtelijk beleid.
Artikel 4.2.1 bepaalt dat niemand zonder voorafgaande omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen een constructie mag optrekken of plaatsen.
Het besluit van de Vlaamse Regering tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is van 16 juli 2010
Artikel 2.1 bepaalt dat een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen niet nodig is voor zonnepanelen of zonneboilers op een plat dak, tot maximaal 1 meter boven de dakrand, en zonnepanelen of zonneboilers die geïntegreerd zijn in het hellende dakvlak.
Artikel 1.2 bepaalt dat de bepalingen van het besluit van toepassing zijn, onverminderd andere regelgeving, inzonderheid de regelgeving inzake beschermde monumenten, beschermde stads- en dorpsgezichten, cultuurhistorische landschappen en archeologische sites, waarvoor een apart systeem van toelatingen geldt, en de regelgeving inzake archeologie.
Artikel 1.4 bepaalt dat de bepalingen van dit besluit van toepassing zijn, voor zover deze handelingen niet strijdig zijn met de voorschriften van bijzondere plannen van aanleg.
Het bijzonder plan van aanleg (BPA) Kanne Herziening, goedgekeurd bij Ministerieel Besluit van 30 mei 2006.
Artikel 3 bepaalt dat technische installaties, waaronder zonnepanelen, enkel op gevels of dakvlakken, niet zichtbaar van op de openbare weg, kunnen worden geplaatst.
Het decreet betreffende het onroerend erfgoed (Onroerenderfgoeddecreet) van 12 juli 2013
Artikel 6.4.4 bepaalt dat handelingen aan of in beschermde goederen slechts kunnen worden aangevat met toelating van het agentschap of in voorkomend geval de erkende onroerenderfgoedgemeente.
Erkenning van de gemeente Riemst als onroerenderfgoedgemeente van 1 juli 2016
Adviezen
De voorgestelde toetsingscriteria werden opgesteld door de dienst Omgeving in overleg met de IOED Oost.
Argumenten
Het voorgestelde toetsingskader komt enerzijds tegemoet aan de grotere vraag naar hernieuwbare, alternatieve energiebronnen en anderzijds wordt getracht de impact van de plaatsing van zonnepanelen op/in beeldbepalende gebouwen en omgevingen te beperken.
Het toetsingskader voorziet een uniforme leidraad bij de beoordeling van omgevingsvergunningsaanvragen en toelatingsaanvragen.
BESLUIT:
artikel 1:
Het college van burgemeester en schepenen beslist om een toetsingskader te hanteren voor de beoordeling van omgevingsvergunningsaanvragen en/of toelatingsaanvragen voor het plaatsen van zonnepanelen op daken van monumenten, panden gelegen in beschermd dorpsgezicht en panden gelegen binnen het BPA Kanne.
artikel 2:
Het toetsingskader omvat volgende criteria:
● De zonnepanelen moeten een zo ‘anoniem’ mogelijk uitzicht hebben en zo neutraal mogelijk op het dakvlak passen.
● De zonnepanelen moeten in een rechthoekig of vierkant vlak worden geplaatst, zonder uitsparingen, hoeken,… rond dakuitbouwen of -opbouwen.
● Het plaatsen van zonnepanelen mag niet leiden tot het verwijderen of beschadigen van erfgoedelementen (bv. dakkapel, windhanen, dakbedekking, boordplanken, specifieke dakvormen …).
● Zonnepanelen worden indien mogelijk geplaatst op een niet-zichtbare locatie of minder waardevol deel van de site, bv.:
○ op niet-zichtbare dakvlakken
○ op daken van nieuwe(re) constructies
○ op daken van gebouwen met beperkte erfgoedwaarde
○ op daken van bijgebouwen
artikel 3:
Dit besluit wordt bekendgemaakt conform de bepalingen van het DLB.